کتاب اراده ی آزاد

درباره ی کتاب:
بی تردید مسئله ی اراده ی آزاد از مهمترین و پرچالش ترین مباحث مطرح میان فیلسوفان و متکلمان بوده است. نسبت اختیار و اراده ی متعین یا نامتعین انسان با اموری چون علم پیشین الهی، قضا، قدر و مشیت خداوند از یک سو و معناداری آن به رغم وجوب علی برآمده از ضرورت های محیطی، وراثتی، روان شناختی و فیزیولوژیکی از سوی دیگر تهدیدی برای اراده ی آزاد – به عنوان فصل مقوم حیات اخلاقی انسان – به نظر می آمده است. متفکران مختلف گاه جانب اختیار و مسئولیت اخلاقی انسان را گرفته و به مدد نظریات اختیارگرایانه در صدد توجیه، تحدید یا نفی عوامل یاد شده بر آمده اند، گاه هرگونه اختیار و اراده ی آزادی را در انسان ها انکار نموده و گاهی نیز کوشیده اند تا تبیین هایی سازگارگرایانه از آن ها ارائه نمایند، گرچه این تبیین ها گاه مانند تلقی مختار بسیاری از فیلسوفان مسلمان، خود به اراده ای جبری و اضطراری منتهی شده است!
اثر پیش رو به اجمال – اما دقتی درخور – به بررسی مسئله ی دیرپای اراده ی آزاد پرداخته و ضمن اشاره به تطور تاریخی آن کوشیده است تا راه حلی برای آن ارائه نماید. بدین منظور ضمن تحلیل مفردات آزادی و اراده و تبیین نقش و جایگاه آزادی در اخلاق، بر تعارض محتمل میان آزادی اراده و اختیار انسان با اموری چون علم پیشین الهی، تاثیرناپذیری خداوند و مشیت همه توان او – که در قرون وسطا مورد توجه بوده است – و نیز ناسازگاری اراده ی آزاد با تعین و ضرورت علی پدیده ها در جهان – که در دنیای مدرن مطرح شده است – اشاره شده و سنخ اخیر مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده می کوشد تا در نهایت با رهانیدن کنش های انسان از سائق های ضروری بیرونی و پیوند آن به تصمیماتی که مسبوق به علل پیشینی چون امیال نیستند از اختیارگرایی دفاع نماید.