کتاب نه مقاله درباره‌‌ دانته

کتاب نُه مقاله درباره‌‌ دانته (و دو سخنرانی درباره کمدی الهی و هزارویک‌شب) نوشته‌ی خورخه لوئیس بورخس آرژانتینی است. این کتاب را کاوه سیدحسینی و محمدرضا رادنژاد به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند. بورخس یکی از نویسندگان و ادیبان برجسته‌ی آمریکای لاتین است که شهرتش را بیشتر با داستان کوتاه به دست آورده است. کتاب «داستان» یکی از آثار مشهور اوست که گلچینی از داستان‌های کوتاهش به انتخاب خود او بوده و مفاهیمی همچون رؤیا، کتابخانه، آیینه، فلسفه، دین و خدا این داستان‌ها را به هم متصل ساخته‌اند. بورخس هیچ‌گاه رمانی به رشته‌ی تحریر درنیاورد، اما در داستان‌کوتاه‌نویسی کلاسیک تغییری شگرف و بنیادین ایجاد کرد؛ از همین رو منتقدان ادبی او را در زمره‌ی نویسندگان پست‌مدرن برمی‌شمرند. این نویسنده بارها در طول حیات حرفه‌ای خود، نامزد جایزه‌ی ادبی نوبل شد، اما موفق نشد آن را دریافت کند. البته وی جایزه‌ی ملی ادبیات آرژانتین را سهم خود کرد. از آثار این نویسنده‌ی برجسته‌ی آرژانتینی می‌توان از «ویرانه‌های مدور»، «الف و چند داستان دیگر»، «کتابخانه‌ بابل»، «اطلس»، «هزارتوهای بورخس»، «نامه‌های پر تب و تاب»، «حافظه‌ی شکسپیر» و «معمای شکسپیر» نام برد.
این نویسنده‌ی برجسته علاوه بر آن‌که «کمدی الهی» دانته آلی گی یِری را خوانده، تفاسیر متعددی از این اثر را نیز خوانده و بازخوانده است. خورخه لوئیس بورخس مثل همیشه و به‌ویژه در مقاله‌هایش که به‌نوعی گرته‌برداری از مطالعاتش هستند، به خواننده شیوه‌ی بازبینی خستگی‌ناپذیر دیده‌ها را نشان می‌دهد و خوانندگان نیز طبق معمول آن را یک بار برای همیشه می‌پذیرند. وی در کتاب نُه مقاله درباره دانته (و دو سخنرانی درباره کمدی الهی و هزارویک‌شب)، «کمدی الهی» را روشن‌تر می‌کند و در میان این تفسیرهایی که ارائه می‌دهد، کتاب دانته را نیز در دیدِ خواننده متحول می‌سازد.