شنل پاره

معرفی کتاب شنل پاره
«شنل پاره» رمانی نوشته نینا بربروا، نویسنده اهل روسیه است. بربروا متولد اولین سال قرن بیستم میلادی و درگذشته سال ۱۹۹۳ است. انقلاب اکتبر روسیه مصادف با ۱۶ سالگی نینا بود. پدر او ارمنی و مادرش روس بود اما این دوگانگی تنها دوگانگی زندگی‌اش نبود. نینا از نوجوانی شاهد انقلاب و فروپاشی نظم کهن جامعه روسیه بود. فقر، نابرابری و محرومیت اجتماعی را با گوشت و پوستش احساس کرد و پس از انقلاب، به دلیل فشارهای سیاسی و تنگی فضای فرهنگی، سرزمین مادری را به‌ناچار ترک کرد و رهسپار تبعید شد.

تبعید افق تازه‌ای در برابرش گشود و مهاجرت به او امکان داد طعم آن آزادی فکری و روحی‌ای را بچشد که تنها با ترک آشیانه و دل‌کندن میسر می‌شد.

بربروا از کودکی شعر می‌گفت و در جوانی در محفل روشنفکران با کسانی مثل آنا آخماتوا و الکساندر بلک در ارتباط بود. با ولادیسلاو خداسویچ، شاعر بزرگ روسی رابطه عاشقانه برقرار کرد و این رابطه به ازدواج کشید.

او پس از مهاجرت به فرانسه و استقرارش در پاریس در سال ۱۹۲۵ در زندگی مهاجران روس دقیق شد و نخستین داستان‌هایش را ملهم از زندگی همین مهاجران نوشت و پس از آن هم درونمایه اصلی آثارش همین مهاجرت شد.

شخصیت‌های این آثار در حاشیهٔ اجتماع قرار دارند و هریک به شکلی طردشدن و مطرودماندن را تجربه کرده‌اند. این نگرش نه‌ فقط بر مضمون آثار او، که بر سبک و شیوه روایی آنها نیز تأثیر گذاشت. نثر او موجز، فشرده، و در عین ظرافت و وقار، گاه سرد و تلخ است و با آن‌که به عمیق‌ترین عواطف انسانی می‌پردازد از شاخ و برگ دادن به احساسات دپری می‌کند.

«شنل پاره» یکی از داستان‌های بربروا است که در فرانسه نوشته شده است. این داستان زندگی یک خانواده روس سه نفره را تعریف می‌کند. دو دختر به اسم آریان و ساشا که در دوران اضمحلال روسیه، با پدرشان در پتربورگ زندگی می‌کنند. ساشا و آریان با هم صمیمی هستند تا این که سر و کله مردی در زندگی آریان پیدا می‌‌شود. مردی که با آنها و زندگی کارمندی‌شان فرق دارد، هنرمند است و دم از روشنگری و تحول می‌زند. مردی که خواهر ساشا را از کانون آرام و یکنواخت خانواده جدا می‌کند. پس از مدتی ساشا و پدرش همراه عمه‌اش وارورا به فرانسه مهاجرت می‌کنند و زندگی تازه‌ای را آغاز می‌کنند، زندگی‌ای که ساشا در آن حس می‌کند ناگهان از خلایی رها شده و در دنیایی پر از زرق و برق و ناآشنا فرود آمده است تا با مشکلات مهاجرت دست و پنجه نرم کند. مشکلاتی به مراتب بیشتر از آنچه در سرزمین خودش داشت:

«اشیای دوروبرمان همچنان شکننده‌تر می‌شوند. هریک از آن‌ها یگانه است و شیء دیگری جایش را نخواهد گرفت. آدم‌ها هردم فرّارتر می‌شوند. وقتی در حال رفتن می‌بینمشان، تصور می‌کنم به‌زودی باز خواهند گشت. همه‌چیز ناپدید می‌شود: نان، کاغذ، صابون، نفت و طلا. خود دنیا به سمت نابودی‌اش پیش می‌رود و در این نابودی عمومی، نوری متبرک که دیگر نه از ستاره‌ای که مدت‌هاست خاموش شده بلکه از مهی براق و لرزان برمی‌خیزد، دوباره، بی‌رمق، برای من سوسو می‌زند..»