درباره مسئله یهود – گامی در نقد فلسفه حق هگل

کل رهایی عبارت است از بازگرداندن جهان انسان و روابط انسان به خود انسان.
رهایی سیاسی از یک سو تقلیل انسان است به عضوی از جامعه مدنی به فردی مستقل، خودپرست و از سوی دیگر به یک شهروند، یعنی شخصیتی حقوقی.
تنها زمانی که فرد انسان، انسان واقعی، شهروند انتزاعی را دوباره به خویش بازگرداند و انسان به عنوان یک فرد در زندگی هر روزه اش، کار فردی اش و روابط فردی اش به موجودی نوعی تبدیل شود و توانایی های اختصاصی اش را چون نیروهای اجتماعی بشناسد و سازمان دهد و به این سان دیگر نیروهای اجتماعی را از نیروهای خویش به شکل قدرت سیاسی جدا نکند رهایی او کامل خواهد شد.