بوستان سعدی

«بوستان» سعدی یا «سعدی نامه» نخستین اثر سعدی شاعر و حکیم نامدار ایرانی‌ است که کار سرودن آن در سال ۶۵۵ هجری قمری پایان یافته است.
شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی بوستان را در زمانی که در سفر بوده سروده و هنگام بازگشت به شیراز آن را بر دوستانش عرضه کرد. این اثر در قالب مثنوی سروده شده است، و از نظر قالب و وزن شعری حماسی است اما از نظر محتوا به اخلاق، تربیت، سیاست و اجتماعیات پرداخته است. ویژگی مهم این اثر روانی و سادگی زبان‌ آن در کنار مفاهیم عمیق‌اخلاقی‌ حکمی است که شیخ شیراز در ضمن حکایات به آنها اشاره می‌کند.
بوستان سعدی که ابیات آن به حدود چهار هزار بیت می رسد به علاوه دیباچه ده باب دارد که شامل: باب اول – در عدل و تدبیر و رای، باب دوم – در احسان، باب سوم – در عشق و مستی و شور، باب چهارم – در تواضع، باب پنجم – در رضا، باب ششم – در قناعت، باب هفتم – در عالم تربیت، باب هشتم – در شکر بر عافیت، باب نهم – در توبه و راه صواب و باب دهم – در مناجات و ختم کتاب می باشد.
لازم به ذکر است؛ این کتاب از روی نسخه تصحیح‌شده‌ی محمدعلی فروغی برگرفته شده است. درشرح بوستان چنین آمده است که «کلیات شیخ سعدی گنجینه‌ای است که نمی‌توان قدر و قیمت برای آن معین کرد. اگر از دست و زبان کسی برآید که از عهده ستایش او به درآید دست و زبان من نیست و مرا آن جسارت نباشد که قدم به این میدان گذارم. از نثرش بگویم یا از نظمش؟ از حکمت و عرفانش بسرایم یا از اخلاق و سیاستش؟ مراتب عقلی او را بسنجم یا حالات عشقی؟ غزلیاتش را یاد کنم یا قصایدش را؟ به گلستانش دعوت کنم یا به بوستان؟ هفتصد سال از زمان سعدی می‌گذرد و نه تنها مانند او ظهور ننموده بلکه نزدیک به او هم کم کس دیده شده است.
و گویی این شعر را درباره خود سروده است که: صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را / تا دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید.این کتاب را نشر «ققنوس» چاپ کرده و در اختیار خوانندگان قرار داده است.