کتاب خواب

کتاب خواب مجموعه داستانی از نجیب محفوظ، نویسنده و نمایشنامه‌نویس مصری است. نویسنده‌ای که جایزه‌ی نوبل 1988 را هم در کارنامه‌اش دارد. این کتاب شامل ده داستان است. این داستان‌ها براساس پایان‌نامه‌ای انتخاب شده‌اند که فرید جورج یارد با موضوع بررسی داستان‌های کوتاه نجیب محفوظ در دانشگاه سنت ژوزف ارائه داده است. عنوان داستان‌ها هم به ترتیب از این قرار است: میکده‌ی گربه‌ی سیاه، واژه‌ی نامفهوم، آواز مست، سمساری، مردی که حافظه‌اش را دو بار از دست داد، زیر سرپناه، خواب تاریکی، چهره‌ی دیگر و اتاق شماره‌ی دوازده. داستان‌های کتاب خواب هر یک به نوعی تأثیر شکست جنگ 1967 و آثار آن را بر جامعه‌ی عرب نشان می‌دهند. به همین دلیل برای ارتباط بهتر مخاطب با داستان‌ها و درک شرایط آن دوره، مقاله‌ی «شکست و عجر» در آغاز کتاب آمده است.

محفوظ قهرمانان کتاب‌هایش را از بین مردم مصر انتخاب می‌کرد و آرا و نظرات مختلفش را از زبان آن‌ها می‌گفت. از آثار او که در ایران ترجمه و منتشر شده‌اند، می‌توان دزد سگ‌ها، کوچه مدق، گذر قصر، روز قتل رئیس‌جمهور و دوازده داستان کوتاه، وسوسه‌ی شیطان و هشت داستان دیگر و… را نام برد.

کتاب خواب را محمدرضا مرعشی‌پور ترجمه کرده است. در پیش‌گفتار مترجم آمده است: «مانده‌ایم که با نجیب محفوظ چه کنیم! کارهایش اغلب باارزشند و هنرمندانه خلق شده‌اند؛ آیینه‌ای هستند از دردها و رنج‌ها و حرمان‌های انسان دردمند روزگار ما. محفوظ افتخاری است برای زبان عربی و عرب‌زبانان و گوهری است که بر تارک هنرمندان جهان سوم می‌درخشد. اما موضع‌گیری‌های سیاسی او باب طبع همه نیست و طبیعی است که نباشد.»