سوفیا پتروونا

معرفی کتاب سوفیا پتروونا
«سوفیا پتروونا» داستانی از نویسنده روس، لیدیا چوکوفسکایا درباره اتفاقات و حوادث روسیه در سال‌های نزدیک به جنگ جهانی دوم است. چوکوفسکایا در این اثر کوشیده تا حوادثی را که در این سال‌ها بر خودش و دوستانش رفته، توصیف کند.

او در دوران جنگ مجبور می‌شود زادگاهش لنینگراد را ترک کند در حالی که داستانش در کشوی میز اتاقش جا می‌ماند، اما پس از مدتی نوشته‌هایش به گفته خودش به طرزی معجزه‌آسا به دستش می‌رسد تا پس از فراز و نشیب‌های بسیار آنها را به دست چاپ بسپارد.

سوفیا پترونا زنی است که بعد از مرگ همسرش به دنبال کار ماشین‌نویسی رفته تا روزگارش را در لنینگراد بگذراند و فرزندانش را برای ادامه تحصیل حمایت کند. او در یکی از انتشاراتی های شهر استخدام می‌شود و شغلش را دوست دارد چون هر روز با آثار تازه ادبیات شوروی سروکار دارد ما وارد جریان زندگی این زن می‌شویم و از دغدغه‌ها، رنج‌ها و صبورهای او در جریان دستگیری پسرش به جرم فعالیت سیاسی تا استعفا دادنش از کاری که دوست می‌داشت به دلیل اخراج از لنینگراد همراه او هستیم. در کنار همه این داستان‌ها آنچه مرورز می‌شود، وقایع آن سال‌ها و بالارفتن آشوب جنگ در شوروی است.

«حالا کولیا کجا بود؟ روی چه خوابیده بود؟ حالش چطور بود؟ با کی بود؟ سوفیا پتروونا حتی لحظه‌ای هم در بی‌گناهی او شک نکرده بود. فعالیت تروریستی؟ مزخرفات محض!… همان‌طور که آلیک می‌گفت. حتمآ کارش به بازجویی افتاده که ذوق وشوقی بیش از حد داشته و سردرگمش کرده و باعث شده عقلش را از دست بدهد و کولیا نتوانسته بی‌گناهی‌اش را ثابت کند. آخر کولیا هنوز خیلی جوان است.

طرف‌های صبح، وقتی دوباره هوا داشت روشن می‌شد، سوفیا پتروونا بالاخره آن اصطلاح حقوقی را که همهٔ شب دنبالش می‌گشت پیدا کرد: «عذر موجه.» جایی راجع به این اصطلاح خوانده بود. بله، کولیا نتوانسته بود عذر موجهش را اقامه کند.»

چوکوفسکایا درباره اثرش در پی‌گفتار کتاب نوشته است:

«من در رمان کوتاهم سعی کرده‌ام نشان دهم جامعه چگونه آلوده به دروغ و مسموم شده بود، درست به همان اندازه که می‌توان یک ارتش را با گازهای سمی مسموم کرد. من قهرمان زن داستانم را نه یک خواهر قرار دادم، نه همسر، نه معشوقه، و نه یک دوست، بلکه او را نماد دلسپردگی انسان قرار دادم ــ یک مادر.»