بی قراری

معرفی کتاب بی‌قراری
کتاب بی‌قراری اثر زولفو لیوانلی، پرفروش‌ترین کتاب ترکیه‌ در سال 2017 است که از زاویه‌ی ادبیات به مسئله‌ی جنگ، عشق، باور و یقین اشاره دارد.

موضوع اصلی رمان بی‌قراری (Huzursuzluk)، پیرامون داعش و حملات وحشیانه‌اش در مرز سوریه و ترکیه می‌گذرد. این اثر از حوادث امروز خاورمیانه و چهره‌ی خودکامه‌ی داعشیان در برخورد با انسان‌های دیگر سخن می‌گوید. داستان رمان از دیدگاه افراد مختلف نقل می‌شود و البته دانای کل با اینکه از همه چیز آگاه است اما قضاوت نمی‌کند. شاهدان ماجرا، هر یک داستان فریاد خاموش انسان‌ها را از زاویه‌ی دید خود بازگو می‌کنند. واقعیت هم با کنار هم قرار گرفتن قطعات پازل داستان، بر ملا می‌شود.

راوی اصلی این رمان، شخصی به نام ابراهیم است که در استانبول زندگی می‌کند. او به واسطه‌ی شغلش که خبرنگاری است، به طور اتفاقی متوجه کشته شدن دوست دوران کودکی‌اش حسین، در شهر محل تولدش ماردین می‌شود و برای مراسم تدفین او بعد از مدت‌ها به زادگاهش بازمی‌گردد. ابراهیم که برای فرار از محدودیت‌ها شهرش را ترک و به استانبول کوچ کرده است، در مواجهه با مرگ دوست و شرایط کنونی شهرش خود را با شکاف هویتی عمیقی بین اکنون و گذشته‌اش می‌یابد. در آن شهر قدیمی، به دنبال سرنوشت حسین که با عشق و زخم آمیخته شده به نام ملک‌ناز دختر ایزدی می‌رسد و داستان بی‌قراری آغاز می‌شود.

زولفو لیوانلی (Zulfu Livaneli) نویسنده‌ی کتاب بی‌قراری، به واسطه‌ی رمان‌ها و آثار موسیقی صلح‌جویانه‌اش موفق به کسب بیش از 30 جایزه‌ی جهانی و ملی در حوزه‌ی ادبیات، موسیقی و سینما شده است. رمان‌های وی در کشورهایی مانند چین، اسپانیا، کره و آلمان در فهرست پرفروش‌ترین‌ها قرار دارد.

در بخشی از کتاب بی‌قراری می‌خوانیم:

ببین پسرم، اول از موضوع ایزدی‌ها شروع می‌کنم. ایزدی یه دین شش هزارساله‌ست، حتی قدیمی‌تر از یهودیت و مسیحیت و اسلام. در این مورد کتا‌ب‌های خوبی دارم اما عربی‌ان، می‌تونی بخونی؟ حدس می‌زدم. محمد هم نمی‌تونه. شما بلدین عربی حرف بزنین اما زبان خوندن و نوشتن‌تون ترکی‌یه. خب پس برات می‌گم. ایزدی‌ها روزی سه بار به سمت خورشید برمی‌گردن و دعا می‌کنن. بعضی‌ها ریشۀ دینشون رو زردشتی می‌دونن. این دین اون‌قدر قدیمیه که شروعش و تاریخچۀ آغازش از دست همه خارج شده و فراموش شده. ما اینجا یه کلیسا داریم، زیر اون کلیسا یه عبادتگاه چهارهزار ساله هست که ایزدی‌ها برای عبادت اونجا می‌رن. فرشتۀ اعظم‌شون ملک‌طاووس یا به زبون خودشون طاووس ملک. آره یه فرشته‌ای به شکل و شمایل طاووس. وقتی خدا انسان‌ رو آفرید و به این فرشته گفت که به انسان سجده کن، اون سرپیچی کرد و گفت «من از آتش هستم و انسان از خاک. سجده نمی‌کنم، او باید به من سجده کند.» به‌ همین خاطر از بهشت طرد شده. کلمۀ شیطان هم از همین‌جا می‌آد و چون در دین‌های بعدی گفته شده که شیطان از بهشت بیرون انداخته شده، همه فکر می‌کنن که ملک طاووس همون شیطانه و این‌طوری ایزدی‌ها رو شیطان‌پرست می‌دونن. در حالیکه طاووس‌ملک بعد از بیرون آمدن از بهشت از کرده‌‌اش پشیمون شد و هفت‌هزار سال اشک ریخت و با اشکش همۀ آتش‌های جهان رو خاموش کرده و همۀ دریاها رو پر کرد و به همین خاطر ایزد اون‌ رو بخشید و دوباره به بهشت برگردوندش و دوباره فرشتۀ اعظم شد. باور ایزدی‌ها اینه پسرم. طاووس‌ملک‌ رو مقدس می‌دونن و اصلاً کلمۀ شیطان رو به زبون نمی‌آرن. اگه بپرسی که این ملک‌طاووس خوبه یا بد، باید بگم که هم خوبه و هم بد. یعنی هم فرشتۀ خوبی‌هاست و هم بدی‌ها. ایزدی‌ها خوبن اما چون همه فکر می‌کنن که شیطان‌پرستن در طول تاریخ همیشه بهشون ظلم شده و بخشیده نشدن و نسل‌شون رو به منقرض شدنه. این‌ها شاخۀ جداشده‌ای از درخت انسانیت هستن. خودشون هم این‌ رو می‌گن. بعد از اومدن داعش، یه قتل‌عام تازه شروع شد. به روستاهاشون حمله کردن، مردهارو کشتن. سرشون رو بریدن. سوزوندن. دخترها و زن‌های جوون رو به کنیزی گرفتن، بهشون تجاوز کردن. بچه‌هاشون رو هم به‌عنوان دشمن ایزدی‌ها پرورش دادن. خیلی ظلم شد پسرم، خیلی. اون‌هایی که تونستن فرار کنن رفتن به کوه مقدس‌شون شنگال و بعد هم از مرز گذشتن و اومدن ترکیه. همه‌شون توی اردوگاه‌هایی جداگانه و جدا از مردم زندگی می‌کنن. بیچاره‌ها. اگه ببینی چی می‌کشن، خون گریه می‌کنی.